Ding 23 en daarna

De cursus 23 Archiefdingen is de leukste en leerzaamste cursus die ik ooit heb gevolgd. De 23 dingen openen een nieuwe wereld. Ik had wel gelezen over web 2.0 toepassingen, maar zelf doen, dat is veel beter. Alle lof voor mijn werkgever, want zonder de uitdrukkelijke opdracht (werk)tijd te besteden aan de dingen, had ik op mijn werk tijd besteed aan 'veel belangrijkere dingen' en thuis aan 'zinnige huishoudelijke taken'.

Een terugblik leert dat alle dingen zinvol waren en sommige dingen erboven uitsteken. Dat heeft natuurlijk te maken met je persoonlijke interesses en met je baan op het archief.

Bloggen. Een belangrijk middel voor het Zeeuws Archief. Ik zie mogelijkheden in combinatie met de expositie van educatie. De expositie heeft een lange looptijd en het thema is meer dan een jaar van te voren bekend. Met die wetenschap zou per expositie een weblog kunnen dienen om je eigen publiek (denk aan alle studiezaalbezoekers en abonnees van de nieuwsbrief) te informeren, en - heel belangrijk - lezers te vragen naar bijdragen in de vorm van verhalen, afbeeldingen of zelfs nieuwe archiefstukken. Dat kan nieuwe inzichten opleveren en een nieuw publiek kan worden bereikt.

Persoonlijk ben ik helemaal weg van het weblog. Ik ben tijdens de cursus al, er zelf een begonnen (zie hier). Er valt voor mij nog veel te ontdekken. Het programma wil ik beter leren kennen en benutten. En ik wil gebruik maken van leuke toepassingen als een podcast en een tijdbalk (waar Poulus op wees in zijn weblog, bedankt). Ook mijn netvibespagina met RSS-feeds wil ik nooit meer missen.

RSS en Webcare. Ook onmiskenbaar belangrijk voor het Zeeuws Archief. Wat wordt er over ons geschreven en bij een misleidend beeld moeten we reageren. Dat staat buiten kijf. Er is wat dat betreft geen verschil met de traditionele media. De RSS feeds stellen iedere medewerker individueel in staat om op de hoogte te blijven van nieuws op zijn of haar vakgebied. Een netvibespagina om je feeds te verzamelen is een prachtige vinding. Het vinden van de juiste samenstelling kost tijd, maar die verdient zich dubbel en dwars terug.

Flickr biedt het Zeeuws Archief ook grote mogelijkheden zoals andere archieven en musea al hebben aangetoond. Vooruit met de geit, laten we eens wat beeldmateriaal waarvan context ontbreekt erop zetten, en tegelijkertijd aanbieden bij andere aanbieders zoals Zoekplaatje. Dat moet nieuwe gegevens opleveren. En daar zijn wij toch voor: het bieden van informatie en context!

Tagging en Delicious sluiten goed aan bij RSS feeds. Zij stellen je in staat om efficiënt nieuwe ontwikkelingen bij te houden en kennis te verzamelen. Anderzijds kan een Delicious-pagina van het Zeeuws Archief het publiek van dienst zijn. Wat betreft dienstverlening zou het Zeeuws Archief daarom beslist moeten deelnemen aan wiki's of er zelf een beginnen natuurlijk.

Wiki's kunnen het Zeeuws Archiefpubliek om veel manieren van dienst zijn. Als gids voor het doen van onderzoek naar personen, plekken of gebeurtenissen in Zeeland. Als gids voor het publiceren van gedaan onderzoek. Daarbij zijn inspirerende samenwerkingsverbanden mogelijk, denk bijvoorbeeld aan de Zeeuwse Bibliotheek. Intern zou een wiki voor HRM grote kansen kunnen bieden. Een verbetering van de interne communicatie, dat geldt ook voor het delen van documenten.

Het delen van documenten kan heel handig zijn, vooral als medewerkers zich geografisch ver van elkaar bevinden. In geval van het Zeeuws Archief beperkt het voordeel zich tot het bestaan van slechts één versie.

Twitter is leuk en een blijvertje. Ook bedrijven kunnen twitteren, de tweet fungeert dan als 'agenda voor een plek'. Twitter is natuurlijk bedacht voor personen, daarom vermommen bedrijven zich soms als persoon. Een tweet kan een informeel persbericht zijn, en grote invloed hebben. Als alle medewerkers zouden twitteren en daarbij klein en groot nieuws uit het Zeeuws Archief versturen, zou dat potentieel een groot publiek kunnen bereiken. Twitter is welliswaar vluchtig en dat klopt met de werking, het pretendeert niet meer te zijn dan dat. Instant messaging aan de andere kant pretendeert van groot belang te zijn, maar maakt dat wat mij betreft niet waar. Niet op zakelijk gebied, geen meerwaarde voor het Zeeuws Archief, en niet op persoonlijk vlak.

Podcasts en video zijn waardevolle aanvullingen voor straks de nieuwe website van het Zeeuws Archief. Interviews bij actueel nieuws, een downloadbare audiotour door het Van de Perrehuis, samen met een archivaris een bijzonder archiefstuk bekijken, etc. De podcasts kunnen daarnaast geplaatst worden op YouTube om een nieuw publiek naar het Zeeuws Archief te lokken. Weblogs worden met podcasts nog veel aantrekkelijker. Mijn eigen weblog wil ik verrijken met een podcast van een zeventiende-eeuws beeld en geluid.

Genealogie 2.0 is een belangrijk werkgebied voor het Zeeuws Archief. Het merendeel van de studiezaalbezoekers houdt zich bezig met stamboomonderzoek. Daarom is het noodzakelijk om genealogiesites te volgen en waar mogelijk bij te dragen en zo Zeeuwen Gezocht of straks haar opvolger te promoten.

LibraryThing zou door het Zeeuws Archief gebruikt kunnen worden als leeslijst voor het publiek, zoals Delicious als pagina met handige en relevante websites. Was ik een echte verzamelaar dan zou ik ook goedgevulde pagina's op Flickr en Library Thing hebben. Bij een gericht verzamelgebied kun je veel te weten komen over nog missende objecten en literatuur. Had ik meer tijd dan zou dat oude fotografie in mijn geval worden.

Sociale netwerken; een sociaal netwerk als Archief 2.0 is relevant voor de medewerkers van het Zeeuws Archief. Footnote is prachtig Amerikaans voorbeeld van een sociaal archiefnetwerk. Georefereren kan de collectie van het Zeeuws Archief een belangrijke, want sociale meerwaarde geven. Andere netwerken zoals Facebook, Hyves en LinkedIn zijn toch vooral bestemd voor persoonlijk gebruik, hier zie ik geen actieve rol voor het Zeeuws Archief weggelegd.

De cursus 23-archiefdingen is dus een absolute eye-opener. De vraag of we iets met de 23 archiefdingen moeten gaan doen is duidelijk beantwoord. Persoonlijk helpt het mij de traditionele communicatiemiddelen en web 2.0 media op elkaar af te stemmen. Het wordt vanzelf duidelijk dat sommige middelen digitaal en online beter uit de verf komen. Een voorbeeld is het document dat ik tijdens de cursus digitaal deelde met het verzoek om bronnen over WOII bij te dragen. Het document was de basis voor een gedrukte gids, te verschijnen als bijlage bij de nieuwsbrief. Inmiddels denk ik dat er meer argumenten pleiten voor een digitale online gids.

De cursus is goed opgebouwd en georganiseerd, hulde aan de coaches en bedankt voor het stimulerende commentaar. Dat je mee kunt kijken met je collega's is een groot voordeel; het brengt medewerkers bij elkaar. Je ontdekt dat andermans ideeën aansluiten bij de jouwe en je profiteert van elkaars ontdekkingen. Het allerleukst is de vrije en ongedwongen websfeer. Alle ruimte voor creativiteit. Daar krijg je energie van!

Na de cursus realiseer ik me hoe groot de achterstand was, die ik had opgelopen, ondanks het bijhouden van literatuur. Ik wil daarom afsluiten met een verzoek. Laten we deze kennis niet verloren laten gaan, en niet opnieuw een achterstand oplopen. Laten we minimaal maandelijks 'verplicht' een nieuw ding leren. Er zijn medewerkers wier web 2.0 kennis en vaardigheden (ver) uitsteken boven het gemiddelde. Misschien willen zij nieuwe dingen voorschotelen? Ik zal ervan smullen!